Reas
(şimdiye kadar 141 posta) | | Olimpiyat Oyunları'nın Tarihçesi
Günümüzde yapılan Modern Olimpiyat Oyunları'nın kökeni Antik Yunan'da yapılan şenliklere dayanır. İlk olimpiyatlar, Eski Yunan'da Tanrı Zeus adına yapılan şenliklerdi. M.Ö. 776 yılında Yunanistan'ın Olimpia bölgesinde, Isparta Kralı Likorgos'un da önerisiyle yapılan şenlikler, tarihteki ilk olimpiyat oyunlarını temsil eder. Önceleri 32 metre genişliğinde, 192 metre uzunluğunda bir pistte sadece 1 gün süren koşullardan oluşan oyunlara sonraları değişik mesafelerde yarışlar, disk ve cirit atma, uzun atlama, boks, güreş, atlı araba yarışları gibi branşlar eklenerek şenliklerin süresi de 5 güne çıkarıldı. İlk başlarda ölülerin ruhlarının 8 yılda bir dirileceği inancıyla 8 yılda bir düzenlenen oyunlar, daha sonra 4 yılda bir yapılmaya başlandı. Sadece Yunanlı erkeklerin katılabildikleri yarışlar, çıplak olarak yapılır ve kadınlar tarafından seyredilemezdi.
Oyunlara katılan yarışmacılar, 10 ay önceden çalışmalara başlar, şenliklerden 1 ay önce de Elius'a gelerek rakipleriyle birlikte sıkı bir çalışma içine girerlerdi.
Oyunlarda yarışmacılara ödül olarak zeytin dalından yapılmış çelenkler takılırdı.
M.Ö 146'da Yunanistan'ın Romalılar tarafından işgal edilmesi üzerine oyunlar Atina'ya alındı. M.S 392 yılında Bizans İmparatoru 2. Theodosius, Olimpiyat Oyunları'nın yapıldığı stadyum ve tapınarları yıkarak olimpiyat geleneğine son verdi.
Bir de M.S. 522 ve 551 yıllarında yaşanan iki deprem ve sel felaketi de bu tesislerde büyük hasar meydana getirerek Eski Olimpiyat Oyunları'nın izlerini büyük ölçüde ortadan kaldırdı.Modern Olimpiyatların kurucusu Baron Pierre de Coubertın'dir. İlk Modern Olimpiyatlar ise 1896 yılında Atina'da düzenlendi ve ardından her 4 yılda bir yapılmaya başladı.
Türkiye'nin Olimpiyat Oyunları'ndaki Başarıları
2000 Yılında Sydney'deki düzenlenen olimpiyatlarda Türkiye istediği sonuçları elde edemedi. Olimpiyatlarda aldığımız madalyaların listesi;
YIL YER Altın Gümüş Bronz
1935 Berlin 1 - 1
1948 Londra 6 4 2
1952 Helsinki 2 - 1
1956 Melbourne 3 2 2
1960 Roma 7 2 -
1964 Tokyo 2 2 1
1968 Meksika 2 1 -
1972 Münih - 1 -
1984 Los Angeles - - 3
1988 Seul 1 1 -
1992 Barselona 2 2 2
1996 Atlanta 4 1 1
2000 Sydney 3 - 1
Olimpiyat tarihindeki Türkiye için dönüm noktası niteliğindeki ilklere imza atan sporcularımız;
İlk Madalya: Ahmet Kireççi Bronz, 1936 İlk Altın Madalya: Yaşar Erkan, 1936
İki Altın Madalya: Halil Mutlu, 1996, 2000 Hamza Yerlikaya, 1996, 2000
Üç Altın Madalya: Naim Süleymanoğlu, 1988, 1992, 1996
İki Altın Madalya: Mustafa Dağıstanlı, 1956/60 Mithat Bayrak, 1956/60
Üç Madalya: Hamit Kaplan, Altın/1956 Gümüş/1960 Bronz/1964 Serbest ve Greko-Romen: Ahmet Kireççi, Bronz/S, 1936 Altın/GR, 1948
İki Madalya: Hasan Güngör, Altın/1960 Gümüş/1964 İsmail Ongan, Gümüş/1960 Altın/1964 Ahmet Ayık, Gümüş/1964 Altın/1968 Hüseyin Akbaş, Bronz/1956 Gümüş/1964
Olimpiyatların tarihi ilginçliklerle dolu
Fransız soylusu Baron Pierre de Coubertine’in girişimleriyle ilk olarak 1896 yılında düzenlenen modern olimpiyat oyunlarının tarihi birbirinden ilginç olaylarla dolu. Olimpiyat oyunlarının 112 yıllık tarihsel gelişimi ve yaşanan bazı
ilginç olaylar şöyle:
-İlk modern olimpiyat oyunları 1896’da Atina’da yapıldı. O yıl 43 ayrı
branşta sadece 245 atlet yarışırken, son olarak 2004’de yine Atina’da
yapılan oyunlarda 28 ayrı branşta, 201 ülkeden toplam 10 bin 625 sporcu
mücadele etti.
-1896’daki oyunlara katılmak için kendi imkanlarıyla Atina’ya giden Türk
güreşçi Koç Mehmet, daha önceden kayıt yaptırmadığı için müsabakalara
katılamadı.
-1900 Paris Olimpiyatları’nda ilk kez teniste bayan sporcular mücadele
etti.
-1904 St. Louis Olimpiyatları’na ABD’li sporcular damgasını vurdu.
Toplam 687 sporcunun katıldığı oyunlarda dağıtılan 280 madalyanın
255’ini ABD’li sporcular aldı.
-1906 yılında modern olimpiyatların 10. yılı olması nedeniyle ara
olimpiyatlar yapılması kararlaştırıldı. Atina’da yapılan bu ara
olimpiyatlar, resmi bir nitelik taşımadı.
-1908 Londra Olimpiyatları’nda ilk kez oyunlara özel bir stat inşa
edildi. Amaç bazı spor dallarını seyircilere bir arada sunmaktı. Ayrıca
kraliyet ailesinin, yarışın çıkışını görmesi için maraton koşusu Windsor
Kalesi’nden başlatıldı. Atletler buradan White City Stadı’na kadar 42
bin 195 metre koştular. Bu mesafe 1908’den bugüne kadar maratonun
standart ölçüsü olarak kaldı.
-1912 Stockholm Olimpiyatları’nda 27 ülke arasında Türk bayrağı ilk kez
yer aldı. Oyunlarda Türkiye’yi 2 sporcu temsil etti. Ayrıca elektrikli
kronometre ve foto-finiş aletleri ilk kez bu oyunlarda kullanıldı.
-1916 Berlin Olimpiyatları 1. Dünya Savaşı nedeniyle yapılamadı.
-1920 Anvers Olimpiyatları’na, başta Almanya olmak üzere Avusturya,
Macaristan, Türkiye ve Bulgaristan, 1. Dünya Savaşı’nı başlatan ülkeler
oldukları gerekçesiyle davet edilmedi.
İç içe geçmiş 5 halkadan oluşan ve 5 kıtayı temsil eden olimpiyat
bayrağı, ilk kez burada göndere çekildi ve ilk kez organizasyonu
üstlenen kentin seçeceği bir sporcu tarafından, sporcu yemin töreni
yapılmaya başlandı.
-1924 Paris Olimpiyatları’na, önceki oyunlara kabul edilmeyen Almanya,
Türkiye, Avusturya, Macaristan ve Bulgaristan da çağrıldı. Ancak Almanya
o tarihlerde Fransa ile arası açık olduğundan oyunlara katılmadı. Bunun
üzerine Baron Pierre de Coubertine, dünya gençliğinin ve barışın sembolü
olarak kurduğu olimpiyatların, politikaya alet edildiğini öne sürerek
Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) başkanlığından ayrıldı.
-1928 Amsterdam Olimpiyatları’nda ilk kez olimpiyat ateşi yakılmaya
başlandı. Ayrıca, atletizm pisti standart bir ölçü olarak 400 metre oldu.
-1932 Los Angeles Olimpiyatları’nda 200 metre finalinde ABD’li Metcalfe,
diğer iki ABD’li koşucunun ardından üçüncü oldu. İki gün sonra
yayımlanan bir fotoğrafta, pistteki kulvar çizgilerinin yanlış çizildiği
ve Melcalfe’nin yarışa 1 metre geriden başladığı ortaya çıktı. Yarışın
tekrar edilebileceği belirtildi. Ancak Metcalfe, ilk üç sırayı zaten
ülkesinin almış olduğunu söyleyerek bunu istemedi.
Türkiye, bu oyunlara, yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle
katılamadı.
-1936 Berlin Olimpiyatları’nda Türkiye, futbol, basketbol, güreş,
binicilik, bisiklet, eskrim ve yelken dallarında 60 sporcu ile yarıştı.
Açılışını Adolf Hitler’in yaptığı oyunlarda grekoromen güreşte 61 kiloda
şampiyon olan Yaşar Erkan, Türkiye’ye ilk olimpiyat şampiyonluğunu
getirdi.
-1940 Tokyo ve 1944 Londra Olimpiyat Oyunları, 2. Dünya Savaşı nedeniyle
yapılamadı.
-1948 Londra Olimpiyatları, 2. Dünya Savaşı sonrası büyük sıkıntılar
içinde düzenlendi. Türkiye 68 sporcuyla katıldığı bu olimpiyatlarda,
güreşte büyük bir başarı kazanarak 6 altın, 4 gümüş ve 1 bronz madalya
elde etti.
-1952 Helsinki Olimpiyatlarında Türk güreşçiler, 2 altın ve 1 bronz
madalya kazandılar.
-1956 Melbourne Olimpiyatları’nda Hollanda ve İspanya, Rusya’nın
Macaristan’ı işgalinden dolayı boykot kararı aldı. Ayrıca yaşanan Süveyş
Krizi dolayısıyla Mısır, Lübnan ve Irak da oyunları boykot etti. Oyunlar
sırasında Macaristan ve Rusya arasındaki sutopu karşılaşmasında olaylar
çıktı.
-1960 Roma Olimpiyatları’nda, sonradan Müslüman olup adını Muhammed Ali
olarak değiştiren boksör Cassius Clay şampiyon oldu. Türk güreşçileri o
yıl 7 altın ve 2 gümüş madalya aldı.
-1968 Mexıco City Oyunları’nda 200 metre finalinde altın ve bronz
kazanan ABD’li zenci atletler çıplak ayakla çıktıkları şeref kürsüsünde,
tek ellerinde siyah eldiven, yumruklarını havaya kaldırarak, ABD’nin ırk
ayrımını protesto ettiler. 100 metre finalini 9.95 saniyede koşarak
kazanan Amerikalı Jim Hines’in, olimpiyatlarda ilk kez 10 saniyenin
altında bu mesafeyi koşan atlet olduğu bu oyunlarda, Türk güreşçileri de
2 altın madalya kazandılar.
-1972 Münih Olimpiyatları’nda Filistinli eylemciler, 5 Eylül günü
Olimpiyat Köyünü basarak İsrailli sporcuları rehin aldı. Talepleri
reddedilince iki İsrailli sporcuyu öldürdüler. Çıkan çatışmada 9
İsrailli sporcu daha öldü. Bu olay üzerine oyunlara bir gün ara verildi.
Öte yandan, aynı yıl Afrika ülkeleri, Rodezya’daki ırk ayrımcılığı
dolayısıyla IOC’den bu ülkenin oyunlardan dışlanmasını, aksi takdirde
oyunları boykot edeceklerini söylediler. Bu isteklerinin IOC tarafından
kabul edilmesi üzerine Rodezya, olimpiyatlara katılamadı.
-1976 Montreal Olimpiyatları’nın yıldızı 14 yaşındaki Rumen cimnastikçi
Nadia Comaneci oldu. Comaneci, olimpiyat tarihinde hakemlerden 10 tam
puan alan ilk sporcu oldu ve altı tane daha 10 tam puan alarak kırılması
güç bir rekora imza attı.
-1980 Moskova Olimpiyatları, 1979’da Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı
işgalini protesto amacıyla aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 35 ülke
tarafından boykot edildi. Bunun sonucunda madalyaların çoğunu kazananlar
Sovyetler ve Doğu Almanlar oldu.
-1988 Seul Olimpiyatları’nda Türkiye, 20 yıl aradan sonra halterci Naim
Süleymanoğlu ile altın madalya kazandı. Oyunlar Kuzey Kore, Küba ve
Etiyopya tarafından boykot edildi. Bu boykotların bir sonunun gelmesi
gerektiğine inanan IOC, bundan böyle oyunları boykot eden ülkelerin
IOC’den çıkarılacağını ve bir daha davet edilmeyeceğini açıkladı.
-1992 Barcelona Olimpiyatları’na 169 ülkeden toplam 9 bin 367 sporcu
katıldı. Sovyetler Birliği’nin dağıldığı, Doğu ve Batı Almanya’nın
birleştiği bir dönemde yapılan olimpiyatlar 1972’den bu yana hemen hemen
bütün ülkelerin katılımıyla gerçekleşti.
-1996 Atlanta Olimpiyatları, Baron Pierre de Coubertin’in kurduğu Modern
Olimpiyat Oyunları’nın 100. yılı oldu. Türk sporcular, burada 4 altın, 1
gümüş ve 1 bronz madalya kazandı. Halterde Naim Süleymanoğlu peş peşe üç
kez altın madalya kazanan tek halterci olarak adını oyunlar tarihine
altın harflerle yazdırdı. Ayrıca güreşci Hamza Yerlikaya, rakiplerine
tek puan bile kaptırmadan olimpiyat şampiyonu oldu.
-2000 Sydney Olimpiyatları’nda, Türk halterci Halil Mutlu altın madalya
kazandı. 56 kiloda yarışan Avrupa, dünya ve olimpiyat şampiyonu Mutlu,
Sydney’de de silkme ve koparmada yine rakipsiz olduğunu gösterdi.
Grekoromen güreşte Hamza Yerlikaya, judoda Hüseyin Özkan altın madalyaya
ulaşan Türk sporcular olurken, serbest güreşte Adem Bereket ve bayanlar
tekvandoda Hamide Bıkçın Tosun, bronz madalya aldılar.
-2004 Atina Olimpiyat Oyunları’nda 201 ülkeden 10 bin 625 sporcu
mücadele etti. Türkiye’yi 21 bayan ve 45 erkek sporcu temsil etti. Türk
sporcular 3 altın, 3 gümüş ve 4 bronz madalya elde ettiler
[ALINTIDIR]
|
